کارگران در زمان از کار افتادگی از حقوق مخصوصی برخوردارند؛
کارگران در فضایی فعالیت میکنند که تکالیفشان به طور ملموس روبهروی چشمشان است و هر روز با آنها سر و کار دارند؛ مثلا باید هر روز وظایف تخصصی خود را طبق قراردادی که با صاحبکار خود منعقد کردهاند انجام دهند و اگر کوچکترین سهلانگاری رخ دهد به آن برخورد خواهد شد.
از طرف دیگر اگر قرار باشد عدالت و انصاف حاکم باشد باید حقوق آنها نیز به صورت عینی در جلوی چشمانشان باشد. لازمه دسترسی کارگران به این حقوق قطعا آشنایی آنها با قرارداد کار و مسائل حقوقی مرتبط با آن است. یکی از خطرهایی که کارگران را تهدید میکند ازکارافتادگی بر اثر سوانحی است که ممکن است در محیط کار رخ دهد که در این شرایط این قشر زحمتکش از حقوق مخصوصی برخوردارند. گزارش پیش روی این حقوق را بیشتر مورد بررسی قرار داده است.
دریافت راهنمایی از شعبه تامین اجتماعی
یک کارشناس حقوق عمومی با بیان اینکه كمیسیونهای پزشكی بدوی و تجدیدنظر، در یكی از واحدهای سازمان تامین اجتماعی یا یكی از مراكز درمانی بنا به تشخیص سازمان تامین اجتماعی تشكیل میشود، میگوید: بنابراین محلی که برای استفاده از خدمات کمیسیون پزشکی تامین اجتماعی باید به آن مراجعه کرد بسته به اینکه در کدام شهر قرار دارید ممکن است متفاوت باشد. حبیب کیانی ادامه میدهد: البته به هر حال چون قبل از مراجعه به این کمیسیون هر شخصی باید در شعبه تامین اجتماعی که حق بیمه خود را پرداخت میکند پروندهاش را کامل کند و در همانجا راهنمایی لازم در خصوص محلی که باید به آن مراجعه کند به او ارایه خواهد شد.
وظایف کمیسیون پزشکی تامین اجتماعی
این مدرس دانشگاه با اشاره به اینکه مهمترین وظیفه کمیسیون پزشکی سازمان تامین اجتماعی تعیین و تایید درصد میزان از كارافتادگی جسمی و روحی کارگران مشمول قانون کار است، عنوان میکند: اهمیت تصمیمات این کمیسیون از این نظر است که اگر بنا به تشخیص این كمیسیون، بیمهشده سازمان تامین اجتماعی از 66 درصد به بالا قدرت كار خود را از دست داده باشد، از كارافتاده كلی محسوب میشود اما در صورتی كه بین 33 درصد تا 66 درصد باشد از كارافتاده جزیی تلقی خواهد شد. وی خاطرنشان میکند در صورتی که تشخیص کمیسیون بر این باشد که کارگر بیمهشده به علت حادثه ناشی از كار بین 10 تا 33 درصد كارایی خود را از دست داده است، به او غرامت نقص عضو مقطوع پرداخت میشود.
کیانی با اشاره به اینکه هر چند براساس ماده 91 قانون تامین اجتماعی، تعیین میزان ازکارافتادگی جسمی و روحی بیمهشدگان و افراد خانواده آنان، مهمترین وظیفه کمیسیونهای پزشکی است، میافزاید: اما وظایف دیگری هم برعهده این کمیسیونها گذاشته شده است که برخی از آنها عبارتند از:۱- بررسی وضعیت اشتغال بیمهشدگان كه به علت وقوع حوادث ناشی از كار باید به كارهای سبك اشتغال ورزند ۲- رسیدگی و تایید استراحت پزشكی ایام بیماری و بارداری بیمهشدگانی كه از شورای پزشكی ارجاع شده است ۳- نظارت بر حسن اجرای دستورالعمل نحوه پرداخت هزینه وسایل كمك پزشكی (اروتز و پروتز) مورد نیاز بیمهشدگان ۴- بررسی وضعیت ازکارافتادگی اولیه متقاضیان بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد و اختیار ۵- انجام معاینهها و آزمایشهای قبل از انعقاد قرارداد بیمههای خاص (رانندگان بینشهری، بافندگان، هنرمندان، كمیته امداد) و بسیجیان، تایید استراحتهای پزشكی مازاد بر 60 روز و...
وی تاکید میکند که کمیسیون پزشکی تامین اجتماعی برای اینکه وظایف متعدد خود را انجام دهد از بخشهای زیر تشکیل شده است: كمیسیون پزشكی بدوی، كمیسیون پزشكی تجدیدنظر و شورای پزشكی.
كمیسیونهای پزشكی بدوی تامین اجتماعی
یک کارشناس دیگر حقوق عمومی با بیان اینکه تصمیمگیری درخصوص میزان ازکارافتادگی و اتخاذ سایر تصمیماتی که در صلاحیت کمیسیون پزشکی تامین اجتماعی قرار دارد در مرحله اول بر عهده پزشکان حاضر در کمیسیون بدوی تامین اجتماعی است، توضیح میدهد: این کمیسیون با حضور افراد زیر تشكیل میشود: ۱- یك نفر پزشك متخصص جراحی عمومی بهعنوان عضو و رئیس كمیسیون به پیشنهاد مدیر درمان و تصویب معاونت درمان با ابلاغ دفتر تشكیل كمیسیونهای فنی پزشكی
۲- یك نفر پزشك متخصص داخلی بهعنوان عضو ثابت به پیشنهاد مدیر درمان و ابلاغ دفتر تشكیل كمیسیونهای فنی پزشكی
۳- یك نفر پزشك متخصص در رشته بیماری مربوطه بهعنوان عضو به پیشنهاد مدیر درمان و ابلاغ دفتر تشكیل كمیسیونهای فنی و پزشكی
۴- مشاور با پیشنهاد اداره كل تامین اجتماعی استان و ابلاغ معاونت درمان
۵- منشی با ابلاغ مدیر درمان كه وظیفه تهیه و تنظیم و تایپ صورتجلسات را عهدهدار خواهد بود.
احسان اسفندیاری با بیان اینکه بررسی پروندههای بیمهشدگان و اظهار نظر درباره نوع كار، محل كار، ساعت كار و تعیین درصد ازكارافتادگی، ادامه درمان و ادامه كار از وظایف كمیسیونهای پزشكی بدوی است، میگوید: رای كمیسیونهای پزشكی بدوی توسط كمیسیون مربوطه به بیمهشده حاضر در جلسه ابلاغ میشود. وی ادامه میدهد: همان طور که مشاهده میشود در این کمیسیونها رای به صورت حضوری ابلاغ میشود اما در فرضی که بیمهشده حضور نداشته باشد كمیسیون پزشكی واحد تامین اجتماعی مربوطه موظف است مراتب را راسا به بیمهشده ابلاغ کند. وی با اشاره به اینکه در صورتی كه بیمهشده به رای صادرشده معترض باشد، میتواند حداكثر ظرف مدت یك ماه از تاریخ ابلاغ، اعتراض كتبی خود را به شعبه تامین اجتماعی که حق بیمه خود را به آن میپردازد تسلیم کند، تاکید میکند که اعتراض بیمهشده همراه با مدارك لازم از طرف شعبه تامین اجتماعی به كمیسیون تجدید نظر ارسال میشود.
كمیسیونهای پزشكی تجدیدنظر تامین اجتماعی
اسفندیاری به اعضای كمیسیونهای پزشكی تجدیدنظر تامین اجتماعی نیز اشاره میکند و توضیح میدهد که این کمیسیون از افراد زیر تشکیل میشود: ۱- یك نفر پزشك متخصص جراحی عمومی به پیشنهاد معاونت درمان و تصویب مدیر عامل سازمان با ابلاغ دفتر تشكیل كمیسیونهای فنی پزشكی به عنوان عضو و رئیس كمیسیون
۲- یك نفر پزشك متخصص داخلی به عنوان عضو ثابت به پیشنهاد مدیر درمان و ابلاغ دفتر تشكیل كمیسیونهای فنی پزشكی
۳ـ یك نفر پزشك متخصص در رشته بیماری مربوطه به پیشنهاد مدیر درمان و ابلاغ دفتر تشكیل كمیسیونهای فنی و پزشكی
۴- مشاور به پیشنهاد اداره كل تامین اجتماعی استان و ابلاغ معاونت درمان
۵-منشی با ابلاغ مدیر درمان كه وظیفه تهیه و تنظیم و تایپ صورتجلسات را عهدهدار خواهد بود.
وی درباره چگونگی تشکیل کمیسیونهای بدوی و تجدیدنظر و نحوه رایگیری و تصویب موضوعات در این کمیسیونها میگوید: كمیسیونهای پزشكی بدوی و تجدیدنظر با حضور همه اعضا تشكیل میشود و آرای كمیسیونهای بدوی و تجدیدنظر به اتفاق آرا معتبر خواهد بود. وی خاطرنشان میکند: كمیسیونهای بدوی و تجدیدنظر ممکن است از پزشكان متخصص طب كار برای مشاوره بدون حق رای دعوت کند. در شهرستانهایی كه پزشك متخصص طب كار وجود نداشته باشد، دعوت از كارشناسان بهداشت حرفهای برای مشاوره مجاز است.
رسیدگی فوقالعاده
علاوه بر رسیدگی بدوی و تجدیدنظر در کمیسیونهای پزشکی، یک نوع رسیدگی فوقالعاده و خاص در آییننامه اجرایی كمیسیونهای پزشكی بدوی و تجدیدنظر موضوع ماده 91 قانون تامیناجتماعی پیشبینی شده است. اسفندیاری ادامه میدهد: تبصره 2 ماده ۹ این آییننامه مقرر کرده است: در مواردی كه سازمان نسبت به آرای صادره از طرف كمیسیون بدوی و تجدیدنظر مشكوك یا معترض باشد مراتب در كمیسیون تجدیدنظری كه زیر نظر مدیر عامل سازمان در تهران تشكیل میشود مطرح و نظر این كمیسیون قطعی و لازمالاجرا خواهد بود. وی در نهایت خاطرنشان میکند که با توجه به سازوکاری که در قانون برای رسیدگی به این موضوع پیشبینی شده است به نظر میرسد تمامی تدبیرهای لازم برای احقاق حق کارگران به عمل آمده و اگر حتی در برخی از این مراجع کارگری به حق خود نرسد میتواند با مراجعه به مرجع بالاتر حقوق خود را مطالبه کند و در صورتی که که اسناد و مدارک لازم را داشته باشد حتما به حقش خواهد رسید.