جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳
دوشنبه ۲۱ دی ۱۳۹۴ 2258 0 2

در این بخش ساختار شورای حل اختلاف مورد بحث قرار می گیرد.

« فرهنگ صلح و سازش »

اشاره :
در این بخش ساختار شورای حل اختلاف مورد بحث قرار می گیرد. 
 
در اینجا لازم است توضیح کاملی در مورد ساختار شورای حل اختلاف بیان شود تا خوانندگان دریابند جدی گرفتن این نهاد نوپا و این سیستم بالنده، ضربه عالی و محکمی بر اطاله دادرسی است. این امر موجب کاهش مراجعات به محاکم و دادگستری ها شده و کوتاه شدن فرآیند دادرسی را به دنبال دارد. باید دانست رسیدگی قضایی و صدور رأی از سوی قاضی یک حکم ظاهری است که نه تنها می تواند فرآیند طولانی دادرسی را در برداشته باشد؛ بلکه در انتهای کار هر دو طرف ناراضی هستند. آن که محکوم است، ناراضی کامل و آن که حاکم شده، از طولانی بودن فرآیند دادرسی ناراحت است. در حالی که رأی اصداری حاصل شده از سازش از سوی نمایندگانی از مردم، می تواند یک رأی قطعی باشد؛ چرا که نه تنها هیچ طرف ناراضی وجود ندارد؛ بلکه از فرآیند طولانی و خسته کننده دادرسی و تشریفات فراوان آن جلوگیری کرده و از تولد دعاوی دیگر ممانعت می نماید.

بر این اساس، از جمله مزایای رسیدگی به پرونده ها در شوراهای حل اختلاف می توان به موارد زیر اشاره کرد: 
1- ساده بودن تشریفات رسیدگی و حذف بسیاری از آیینهای رسیدگی در دعاوی جزایی و حقوقی. 
2- در بر نداشتن هزینه های سنگین مالی برای مردم. 
3- کوتاه شدن فرآیند دادرسی و جلوگیری از اطاله آن. 
4- کم شدن مراجعات متعدد مردم به دادگستری و جلوگیری از تحمیل مخارج و صرف وقت. 
5- جلوگیری از تورم روز افزون ورودی پرونده ها به دادگستری ها و ایجاد فضای مناسب برای قضات در رسیدگی به پرونده های معوقه . 
6- اجرای اهداف قضار دایی، حبس زدایی و توسعه اهداف قضایی که در این سیستم به نحو احسن قابل اجراست. 
7- تخصصی شدن سیستم رسیدگی در شوراهای حل اختلاف که منجر به مشارکت گروه های متخصص در رسیدگی به امور مردم، سرعت بخشی به این گونه دعاوی و حرمت بخشیدن به گروه های متخصص مملکت می شود. به عنوان نمونه، با استقرار شوراهای احل اختلاف تخصصی پزشکان می توان در رسیدگی به دعاوی مطرح شده مردم علیه پزشکان و پیراپزشکان و حتی دعاوی آنها علیه خود، در حد صلاحیت شورا، با استفاده از افراد کارآزموده و متخصص در این رشته، نتیجه ای بهتر گرفت و حتی روح سازش را در این رشته تقویت نمود.
8- جلوگیری از ورود پرونده های در صلاحیت شورا به دادگستری به منظور فضای مناسب برای ادامه کار، تقویت جایگاه دستگاه قضایی، برقراری آرامش در فضای دادگستری ها و حفظ شأن و جایگاه قاضی و دستگاه قضایی است. 
9- استفاده از قضات مشاور به منظور نظارت بر روند قضایی شوراها موجب مشارکت مردم در حل و فصل امور می شود. 
 
از سویی، این شوراها با مشکلاتی چند دست به گریبان هستند که از جمله آنها می توان موارد زیر را نام برد: 
1- دولت در صیانت مالی از ساختار فیزیکی و اداری شوراها حمایت کامل و لازم را مبذول نداشته و بزرگ ترین مشکل و معضل شوراها در همین بحث نهفته است. 
به نظر می رسد دولت وظایف خود را در این خصوص فراموش نموده است. 
2- آموزش و بهینه سازی ساختار علمی شوراها شرط عالی و لازمی است که به نظر می رسد این هدف نیز تاب هحال به نحو کامل اجرا نشده؛ زیرا به کارگیری افراد عادی که فاقد تجربه قضایی بوده و ناآشنا به سیستم دادرسی هستند، معضلاتی را به ارمغان می آورد که می تواند نتایج به دست آمده را کمرنگ نماید. 
3- فقدان نظارت دستگاه قضایی بر اقدامات شوراها و عدم حضور قضات مشاور، رسیدگی قضایی از سوی شوراها را تضعیف می نماید. 
4- عدم مشارکت ارگان ها و ادارات دولتی در تقویت ساختار شورا منجر به ورود لطمات جدی می گردد. 
5-نظارت بر اجرای احکام صادر شده از سوی شورا و همیاری ضابطان با شوراها می تواند در تقویت آنها کارساز باشد. 
6- جدی گرفتن شورا و سیستم رسیدگی در آن از سوی قضات و تقویت این باور که این سیستم موازی با دادگستری نیست؛ بلکه راهکاری در تقویت سیستم قضایی و کوتاه کردن فرآیند دادرسی و مبارزه با اطاله دادرسی به شمار می آید. 

توفیق شوراهای حل اختلاف زمانی حاصل می شود که هر سه قوه مشارکت جدی داشته و لایحه قانونی برای تصویب ساختار آن از سوی قوه تهیه و تقدیم گردد. دستگاه قضایی نیز با آموزش اعضا و دبیران شورا در این جهت گام اساسی برداشته، شوراها از سوی قضات جدی گرفته شده و تمامی ائمه جمعه و مسؤولان صاحب سخن در تقویت و ترویج فرهنگ سازش قیام نمایند. همچنین بستر سازی مناسب برای تقویت فرهنگ صلح و سازش انجام پذیرد و رسانه های گروهی، بخصوص صدا و سیما ، موضوع را با استفاده از تصویر و صدا به آگاهی عموم رسانند. 

وکیل ۳۶۰: گروه حقوقی اندیشه کوروش

توضیح: نظراتی که درج می شود، صرفا نظرات شخصی افراد است و لزوماً منعکس کننده دیدگاههای 'وکیل ۳۶۰' نمی باشد.

نظر شما

خدمات وکیل ۳۶۰