جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳
دوشنبه ۱۰ اسفند ۱۳۹۴ 2797 0 1

در خصوص مفهوم جهت دعوى و جواز يا عدم جواز تغيير آن در اثناء دعوى

جهت دعوى و جواز يا عدم جواز تغيير آن در اثناء دعوى

 در خصوص مفهوم جهت دعوى و جواز يا عدم جواز تغيير آن در اثناء دعوى
١- در خصوص مفهوم "جهت" در دعوى بدوى، قانونگذار بدون آنكه مفهومى از "جهت" ارائه نموده باشد، از آن به همان معنى " منشأ" به كار گرفته شده در ماده ١٤١ ق ا د م، به معنى رابطه حقوقى مبتنى بر يك عمل يا واقعه حقوقى كه بر اساس آن ، خواهان خود را مستحق مطالبه مى داند استفاده نموده است و ذكر آنرا در داخواست از الزامات دانسته است( بند ٤ ماده ٥١)
بعلاوه در مواد ٣٤٨ و ٣٧٧ ناظر بر ماده ٣٧١ و ٤٢٦ ق ا دم نيز به ترتيب از جهات تجديد نظر خواهى، فرجامخواهى و اعاده دادرسى صحبت شده است.

٢- به نظر اينجانب با مفهومى كه مقنن از جهت دعوى ارائه كرده است و بويژه كه در رسيدگى به تجديدنظر خواهى و فرجامخواهى، دادگاه تجديدنظر و ديوانعالى كشور را مقيد به رعايت جهت تعيين شده از سوى تجديدنظرخواه يا فرجامخواه ندانسته است، تغيير جهت دعوى، تغيير خواسته نيست، خصوصاً كه در ماده ٥١،در بيان الزامات دادخواست از خواسته و جهت دعوى به طور مجزى در بندهاى٣و٤ سخن گفته است.

٣- آنچنان كه گفته شد، در تجديد نظر خواهى و فرجامخواهى،دادگاه تجديدنظر و ديوانعالى كشور هيچ كدام مقيد به رعايت جهت تعيين شده نيستند و ممكن است راى را به جهت ديگرى غير از آنچه گفته شده است مستحق نقض بدانند( تبصره ماده ٣٤٨ و ماده ٣٧٧)

در اعاده دادرسى موضوع متفاوت است. اعاده دادرسى مقيد به رعايت جهت تعيين شده از طرف متقاضى اعاده دادرسى است و دادگاه نميتواند به جهت ديگر رسيدگى كند. مبدأ مهلت هر يك از جهات اعاده دادرسى به تناسب همان جهت تعيين ميشود و در صورت صدور حكم، اعاده دادرسى ديگر " به همان جهت" پذيرفته نميشود، مفهوم مخالف اين است كه اعاده دادرسى به جهت ديگر پذيرفته ميشود(٤٣٦ و ٤٤٠)

در خصوص مقيد  بودن دادگاه بدوى به جهت تعيين شده، هر چند قانون سخنى به ميان نياورده است ، لكن به نظر اينجانب دادگاه مقيد به رعايت جهت است و نميتواند خارج از جهت تعيين شده رسيدگى نمايد. جهت تعيين شده از سوى خواهان از اجزاء دادخواست است و اصولاً دادگاه مقيد به رسيدگى در حدود دادخواست است.

٤- در خصوص جواز تغيير جهت دعوى،
اولاً :در موارد تجديدنظر خواهى و فرجامخواهى از آن جهت كه دادگاه مقيد به رعايت جهت نيست و در مورد اعاده دادرسى، از آن جهت كه مقنن، تقاضاى اعاده دادرسى به جهت ديگر را پذيرفته است، اساساً تغيير جهت معنى ندارد

ثانياً: اما در خصوص مرحله بدوى، به نظر اينجانب تغيير جهت دعوى، به نوعى تغيير نحوه دعوى است و با رعايت شرايط ماده ٩٨ ق ا د م مجاز است.

٥- از آنچه گفته شد معلوم ميشود كه تغيير جهت دعوى مجوز طرح مجدد همان دعوى و خروج از شمول اعتبار امر مختومه نيست.

وکیل ۳۶۰: گروه حقوقی اندیشه کوروش

توضیح: نظراتی که درج می شود، صرفا نظرات شخصی افراد است و لزوماً منعکس کننده دیدگاههای 'وکیل ۳۶۰' نمی باشد.

نظر شما

خدمات وکیل ۳۶۰