AGENT
نماینده بیمه
شخصی است كه برای یك شركت بیمه، به فروش بیمه نامه اقدام می كند.
ALL RISKS
تمام خطر
پوشش وسیع تری است كه در بیمه اموال ارائه می شود و هر نوع زیان و صدمه ای راكه در بیمه نامه اولیه استثنا شده است نیز تحت پوشش قرار می دهد.
BROKER
دلال بیمه; كارگزار
شخصی است كه طبق مقررات، شرایط و مجوز فعالیت دلالی بیمه را دارد ومی تواند ضمن ارائه مشاوره به بیمه گذاران برای اخذ پوشش بیمه ای به هریك ازشركت های بیمه مراجعه كند.
CLAIM
ادعای خسارت
هنگامی كه بیمه گذار یا ذی نفع براساس شرایط بیمه نامه در پی دریافت خسارت ازبیمه گر است به آن ادعای خسارت می گویند (در زبان فارسی، مترادف "خسارت"به كار می رود.
COMMISSION
كارمزد
درصدی از حق بیمه است كه شركت بیمه در ازای فروش هر بیمه نامه به نماینده یاكارگزار می پردازد.
(DOCUMENTARY CREDIT-LETTER OF CREDIT (L.C
اعتبار اسنادی
به موجب اعتبار اسنادی بانك متعهد میشود كه به دستور و بحساب خریدار كالا پس از دریافت مدارك معین، وجه كالا را به فروشنده بپردازد.
ENDORSEMENT
الحاقیه
نوشته ای است كه به بیمه نامه ضمیمه می شود و جزء جدایی ناپذیر آن به حساب می آید. در واقع، تغییراتی كه بعدا در بیمه نامه به وجود می آید، معمولا از طریق صدور الحاقیه انجام می پذیرد.
EXCESS OF LOSS TREATY
قرارداد اتكایی مازاد خسارت
در این قرارداد چنانچه هر مورد خسارت از حد معینی تجاوز نماید بیمهگر اتكایی نسبت به مازاد حد معین متعهد است خسارات كمتر از حد مذكور به عهده بیمهگر واگذارنده است.
FIRE
آتشسوزی
در بیمه آتشسوزی، آتشسوزی عبارت از آتشی است كه یا از یك منبع حرارتی غیرقابل كنترل سرچشمه گرٿته و یا منبع حرارتی معین كنترل شدهای را ترك نموده و با نیروی حرارتی خود گسترش و توسعه یابد.
SUBROGATION
اصل جانشینی
به موجب این اصل بعد از جبران هر خسارت، تمام حقوق قانونی كه ممكن است به علت آن حادثه متوجه بیمه گذار شده باشد به بیمه گر منتقل می شود.
GROUP LIFE INSURANCE
بیمه عمر گروهی
بیمه نامه ای است كه همزمان تعدادی از كاركنان یا كارگران یك سازمان را تحت پوشش قرار می دهد. این نوع بیمه معمولا در گروه های كارفرمایی و كارگری رایج است و كارفرما، كارگران را به میزان چند برابر حقوق آنان، بیمه عمر به شرط فوت می كند.
INSURED
بیمه شده
فردی كه با بیمه نامه تحت پوشش قرار گرفته است
INDEMNITY
اصل غرامت
به موجب اصل غرامت كه بر بیمههای اشیاء و مسئولیت حاكم است خسارت پرداختی توسط بیمهگر حداكثر به میزان خسارت واقعی وارده به مورد بیمه در اثر وقوع خطر بیمه شده است. اصل غرامت مبتنی بر ملاحظات فنی، اخلاقی و رعایت نظم عمومی است. دریاٿت خسارت بیش از میزان واقعی بوسیله بیمهگذار یا ذینفع بیمهنامه علاوه بر آنكه هدٿ قرارداد بیمه نیست بلكه موجب سودجویی نیز میگردد و از نظر اخلاقی و اجتماعی مذموم است. درواقع با دریاٿت خسارت اضاٿی وضع مالی بیمهگذار پس از وقوع حادثه بهتر از وضع او در زمان قبل از حادثه میشود و این امر میتواند علاوه بر آنكه انگیزه وی را در مراقبت از مورد بیمه و پیشگیری از وقوع حادثه كاهش دهد حتی موجب تشویق بیمهگذار به ایجاد خسارت عمدی نیز گردد. شایان توضیح اینكه اصل غرامت در بیمههای عمر و حادثه كاربرد ندارد.
INSURABLE INTEREST
اصل نفع بیمهای
اصل نفع بیمهای به طور خلاصه عبارت است از ذینفع بودن بیمهگذار در بقاء آنچه بیمه مینماید، به بیان دیگر بیمهگذار میبایست در صورتی كه مورد بیمه در معرض خطر قرار گیرد. ضرر و زیان ببیند و از سالم ماندن آن نفع ببرد. صرف مالكیت بیمهگذار موجب نفع بیمهای نمیگردد. بلكه داشتن نفع در عدم تحقق خطر شخص را دارای نفع بیمهای مینماید. مثلاً مستأجر نسبت به عین مستأجره دارای نفع بیمهای است و میتواند نسبت به انعقاد قرارداد بیمه اقدام نماید.
INSURER
بیمهگر
بیمهگر شخصی است حقوقی كه در مقابل دریاٿت حقبیمه از بیمهگذار تعهد جبران خسارت و یا پرداخت وجه معینی را در صورت وقوع حادثه به عهده میگیرد. در ماده 31 قانون تاسیس بیمه مركزی ایران و بیمهگری چنین آمده: عملیات بیمه در ایران به وسیله شركتهای سهامی عام ایرانی كه كلیه سهام آنها با نام بوده و با رعایت قانون و طبق قانون تجارت به ثبت رسیده باشند انجام خواهد گرفت.
NON - PROPORTIONAL REINSURANCE
قراردادهای اتكایی غیرنسبی
در این قراردادها تقسیم تعهد براساس خسارتهای احتمالی، اهمیت و تعداد آنها به عمل میآید مثل قراردادهای مازاد خسارت یا مازاد نسبت خسارت.
PROPORTIONAL REINSURANCE
قراردادهای اتكایی نسبی
در قراردادهای اتكایی نسبی ملاك تقسیم تعهد بین بیمهگر واگذارنده و بیمهگر اتكایی سرمایه بیمه است مثل قراردادهای مشاركت و مازاد سرمایه، علت نسبی نامیدن قراردادهای فوق این است كه تعهدات به نسبتی از سرمایه بیمه به بیمهگر اتكایی واگذار میشود.
PROXIMATE CAUSE
اصل علیت یا سبب بلاٿصل خسارت
بر طبق اصل علیت، میبایستی بین خطر بیمه شده و خسارت مورد ادعای بیمهگذار رابطه علت و معلولی باشد. یعنی خسارت ایجاد شده معلول خطر بیمه شده باشد. یعنی خسارت ایجاد شده معلول خطر بیمه شده باشد. زیرا بیمهگر جبران خسارت را به هر دلیل و علتی كه باشد تعهد نمینماید و نرخ حق بیمه را جهت علت و یا علل خاص محاسبه نموده است. برای مثال در صورتی كه كارخانهای در مقابل خطر آتشسوزی بیمه گردد و زلزله جزو خطرات بیمه شده نباشد، چنانچه زلزله موجب بروز حریق شود، بیمهگر تعهدی در جبران خسارت ناشی از حریق ندارد زیرا علت خسارت حریق زلزله است كه جزء تعهدات بیمهگر نمیباشد.
LIABILITY
مسؤولیت
منظور، مسؤولیت قانونی است كه در قبال عمل ناخواسته صدمه زدن به دیگر افرادیا خسارت وارد آوردن به اموال آن ها برای شخص ایجاد می شود
LOSS ASSESSOR
ارزیاب خسارت
شخصی كه از طرف بیمه گذاران به مذاكره با بیمه گر درباره خسارت ادعا شده می پردازد.
MORTGAGE PROTECTION POLICY
بیمه نامه مانده بدهكار
براساس این نوع بیمه نامه عمر، در مواردی كه وام گیرنده قبل از پرداخت همه اقساط وام فوت كند، شركت بیمه پرداخت بقیه اقساط را برعهده می گیرد.
POLICYHOLDER
بیمه گذار
شخص یا سازمانی است كه بیمه گر برای او بیمه نامه صادر می كند و معمولا منافع بیمه نامه به وی پرداخت می شود.
PREMIUM
حق بیمه
مبلغی است كه بیمه گذار برای بیمه به بیمه گر پرداخت می كند.
QUOTA - SHARE TREATY
قرارداد اتكایی مشاركت
در این قرارداد بیمهگر اتكایی سهم ثابتی مثلاً 30 یا 50 درصد از مجموع بیمهنامههای صادره بیمهگر واگذارنده را در طول مدت معینی به عهده میگیرد.
REINSURANCE
بیمه اتكایی
بیمه اتكایی پوششی است كه شركت های بیمه می توانند با خرید آن، همدیگر را درقبال خسارت های بزرگ حمایت كنند.
STOP LOSS TREATY
قرارداد اتكایی مازاد نسبت خسارت
در این قرارداد كه مازاد زیان نیز نامیده میشود بیمهگر اتكایی متعهد است اگر نسبت كل خسارت به كل حق بیمه از حدی مثلاً 60 درصد تجاوز كرد مازاد آنرا بپردازد. هرگاه نسبت خسارت به این حد نرسد بیمهگر واگذارنده خود متحمل آن میشود.
STOP LOSS TREATY
قرارداد اتكایی مازاد نسبت خسارت
در این قرارداد كه مازاد زیان نیز نامیده میشود بیمهگر اتكایی متعهد است اگر نسبت كل خسارت به كل حق بیمه از حدی مثلاً 60 درصد تجاوز كرد مازاد آنرا بپردازد. هرگاه نسبت خسارت به این حد نرسد بیمهگر واگذارنده خود متحمل آن میشود.
SUBROGATION
اصل جانشینی
در مواقعی كه در حادثهای مسئول ایجاد خسارت مشخص باشد زیان دیده حق دارد كه خسارت خود را از مسئول حادثه مطالبه نماید. در صورت جبران خسارت توسط بیمهگر بدیهی است به موجب اصل غرامت بیمهگذار نمیتواند از مسئول ایجاد حادثه نیز خسارت دریافت دارد والا موجب نفع و استفاده وی میشود. به این جهت در قراردادهای بیمه اشیاء و درمان قید میشود در مواردی كه حادثه مسئول مشخصی دارد، خسارت توسط بیمهگر جبران شود و سپس بیمهگر از حقی كه بیمهگذار در مقابل مسئول حادثه دارد استفاده نماید، بنابراین با پرداخت خسارت توسط بیمهگر، حقوق بیمهگذار درمقابل مسئول خسارت به بیمهگر واگذار میگردد و بیمهگر میتواند اقدامات لازم را جهت وصول مبلغ خسارت از مسئول حادثه به عمل آورد. قلمرو اجرای اصل جانشینی در بیمههای اشیاء و درمان است. بنابراین اصل جانشینی در بیمههای عمر، حادثه جسمانی و مسئولیت كاربرد ندارد.
SURPLUS TREATY
قرارداد اتكایی مازاد سرمایه
در این قرارداد بیمهگر اتكایی در بیمههای كوچك سهمی ندارد. بیمههای تا حد معین به عهده بیمهگر واگذارنده است. بیمهگر اتكایی چنانچه سرمایه بیمهای بیش از حد معین باشد برای مازاد حد مذكور متعهد خواهد بود.
SURRENDER VALUE
ارزش بازخرید
در بیمهنامههای عمر كه دارای ذخیره ریاضی میباشند (مثل بیمههای مختلط پسانداز و تمام عمر) چنانچه بیمهگذار پس از پرداخت مدتی حق بیمه (مثلاً حداقل شش ماه) مایل به ادامه قرارداد نباشد میتواند تقاضای بازخرید بیمهنامه را نماید و مبلغی در حدود ذخیره ریاضی دریافت كند. اصولاً حق بازخرید بیمهنامه عمر با بیمهگذار است. ولی چنانچه بیمهگذار از محل بیمهنامه عمر خود وام دریافت نموده باشد و اقساط خود را به بیمهگر پرداخت ننماید، بیمهگر میتواند راسا بیمهنامه را بازخرید و كل وام و سود متعلقه را از محل ارزش بازخرید برداشت نماید.
THIRD PARTY
شخص ثالث
شخصی غیر از بیمه گذار و بیمه گر است كه در یك حادثه تحت پوشش بیمه خسارت می بیند.
UTMOST GOOD FAITH
اصل حد اعلای حسن نیت
عقد بیمه مبتنی بر حسن نیت طرفین عقد یعنی بیمهگذار و بیمهگر است. در عقد بیمه حسن نیت دارای اهمیت زیادی است كه میبایست در كلیه مراحل اعتبار عقد بیمه و حتی قبل از صدور بیمهنامه نیز رعایت گردد. با توجه به اصل حسن نیت بیمهگذار میبایستی هنگام صدور بیمهنامه كلیه اطلاعاتی را كه از مورد بیمه دارد و به درستی و با حسن نیت كامل به بیمهگر اعلام نماید. در صورت تشدید خطر حین مدت اعتبار بیمهنامه نیز بیمهگذار بایستی مراتب را به اطلاع بیمهگر برساند همچنین هنگام وقوع خسارت بیمهگذار موظٿ است با حسن نیت كامل كلیه اطلاعات لازم برای رسیدگی خسارت را در اختیار بیمهگر قرار دهد.
طرفین قرارداد بیمه:
طرفین قرارداد بیمه عبارتند از:
1- بیمهگذار که خریدار بیمهاست
2- بیمهگر که فروشنده بیمه است، یعنی همانشرکت بیمه
به زبان ساده، بیمه چه فایدههایی دارد؟
بیمه، افزون بر رفع تشویش خاطر، دلهره ونگرانی ازحوادث زیانبار احتمالی آینده، دارای خصلتتعاون و كمكبه همنوع است.
آیا بیمهگذار میتواند اموال خود را همزمان براییک خطر به نفع خود نزد چند شرکت بیمه به قیمتروز بیمه کند؟
خیر. بیمه نباید موجب سود و منفعت بیمهگذار شود. البتهبیمهمشترک نزد چند شرکت بیمه، بهطوری که مجموعارزشبیمه شده نزد همه شرکتها از ارزش واقعی تجاوز نکندمجازاست. این اصل مخصوص بیمههای اموال ومسؤولیتاست و در بیمههای اشخاص میتوان چندبیمهنامه باسرمایههای دلخواه، خریداری کرد و ازمزایایآنها بهرهمندشد.
چه کسی میتواند خریدار بیمه باشد؟
کسانی که مالک یااستفاده کننده از اموال منقول و غیرمنقولباشند یا قانون مسؤولیت خسارت وارده به اشخاص ثالث را برعهده داشته باشند، دارای نفع بیمهپذیر هستند ومیتوانند آن را بیمهکنند.
تناوب خطرها به چه مفهوم است؟
خطر بیمهپذیر باید احتمالی و اتفاقی و درجه احتمال آن بین صفر و یک باشد. تناوب خطر به مفهوم آن است که خطر با شدت و ضعف مختلف در گذشته اتفاق افتاده و احتمال وقوع آن در آینده نیز وجود دارد. بیمهگر با استفاده از تجربه خسارتی گذشته میتواند بر اساس احتمالات، خطر را ارزیابی و حق بیمه را محاسبه کند. احتمالی بودن خطر مربوط به بیمهگذار است. بیمهگر با تکیه بر حساب احتمالات، نه تنها میتواند تعداد خسارتها بلکه میزان خسارتی را که در یک دوره باید بپردازد برآورده کند. تنها چیزی که برای بیمهگر قابل پیشبینی نیست این است که اگر از میان جامعه بیمهگذاران قرار است به ۵۰ مورد خسارت پرداخت شود، مشخص نیست که این ۵۰ مورد چه کسانی هستند.
مفهوم اصل پراکنده بودن خطرهای بیمه شده چیست؟
بیمهگر از نظر توان و قدرت مالی، محدودیت دارد لذا مبلغ معینی میتواند خسارت بپردازد و بههمین دلیل است که از ریسکهائی که قبول میکند بخشی را متناسب با توان مالی به حساب شرکت خود نگه میدارد و بقیه را از طریق تأمین پوشش اتکائی نزد بیمهگران اتکائی داخلی یا خارجی بیمه اتکائی میکند که به آن ̎توزیع جهانی ریسک̎ میگویند. حال اگر حادثهای رخ دهد (برای مثال، حوادث فاجعهآمیز که تعداد زیادی از موارد بیمه شده خسارت میبیند) بیمهگر باید خسارتهای متعددی پرداخت کند. بههمین دلیل، بیمهگر میزان سهم نگهداری خود را بر اسا تجمع یا تراکم خطر کنترل میکند. یعنی، اگر خطر بیمه شده تحقق پیدا کرد و تعداد زیادی از بیمهگذاران یک طبقه ریسک دچار خسارت شدند بیمهگر تا چه حد توان پرداخت خسارت دارد. بیمهگر با تکیه بر اصل کنترل تجمع ریسک، سعی میکند که ریسکهای بیمه شده در سطح جغرافیائی وسیعی پراکنده باشند تا بتواند از جمعآوری حق بیمه از نقاط جغرافیائی وسیع، خسارت وارده در یک منطقه جغرافیائی محدود را بپردازد. ضربالمثلی در این مورد هست که میگوید: ̎بیمهگر همه تخممرغهایش را در یک سبد قرار نمیدهد تا چنانچه سبد افتاد همه تخممرغها نشکند̎. در این ضربالمثل خطرهای بیمهشده به تخممرغ تشبیه شدهاند. برای مثال، اگر بیمهگر کالاهای بیمه شده در یک کشتی را بیمه کرده است، یک تجمع خطر است. میزان پذیرش ریسک و ظرفیت نگهداری بیمهگر در این کشتی باید به اندازهای باشد که قدرت و توان مالی شرکت بیمه اجازه میدهد. هنگامی که کالاهای بیمه شده یا حتی خود کشتی نزد بیمهگر واحد بیمه شده و متجاوز از ظرفیت پذیرش بیمهگر است باید فوراً قسمت اتکائی شرکت بیمه برای مازاد بر ظرفیت نگهداری، پوشش اتکائی لازم را تهیه کند. به همین علت، شرکتهای بیمه برای هر کشتی که کالای بیمه شده در آن دارند، برای کنترل تجمع خطر، کارت کشتی تهیه میکنند.
بیمه گر
بیمهگر شخصی است حقوقی كه در مقابل دریافت حقبیمه از بیمهگذار تعهد جبران خسارت و یا پرداخت وجه معینی را در صورت وقوع حادثه به عهده میگیرد. در ماده 31 قانون تاسیس بیمه مركزی ایران و بیمهگری چنین آمده: عملیات بیمه در ایران به وسیله شركتهای سهامی عام ایرانی كه كلیه سهام آنها با نام بوده و با رعایت قانون و طبق قانون تجارت به ثبت رسیده باشند انجام خواهد گرفت.
گروههای چهارگانه ریسک کدامند و کدام گروهها از نظر بیمهگر برای بیمه شدن مطلوبند؟
گروههای چهارگانه ریسک عبارتند از:
الفـ ریسکهای خالص یا ایستا که ممکن است نتیجه زیان یا عدم زیان داشته باشند، مانند داشتن اتومبیل در مقابل خطرهائی که برای دارنده آن ممکن است داشته باشد.
بـ ریسکهای سوداگرانه که ممکن است نتیجه زیان، عدم زیان و سود داشته باشند، نظیر فعالیتهای تجاری یعنی خرید به نیت فروش با قیمت بالاتر
پـ ریسکهای خاص که در صورت تحقق، آثار زیانبار آنها دامنگیر گروه کوچکی میشود؛ برای مثال، افراد یک خانواده که با اتومبیل خود مسافرت میکنند و در راه تصادف میکنند یا اعضاء تیم کوهنوردی که مسیر را گم میکنند و در طوفان و سرما گرفتار میشوند و صدمه میبینند.
تـ ریسکهای عام که در صورت وقوع، تعداد زیادی از مردم دچار خسارت جانی و مالی میشوند، مانند سیل، طوفان و زلزله
از میان این چهارگروه، ریسکهای خالص و خاص بیمهپذیرند و مطلوب بیمهگران. زیرا که بیمهگر، هم قادر به ارزیابی عوامل مؤثر در ریسک و تعیین حق بیمه است و هم، خسارت وارده در حدی است که بیمهگر با مدیریت مالی مناسب توان پرداخت آنها را دارد. از دو گروه باقیمانده، ریسکهای سوداگرانه بههیچوجه بیمهپذیر نیست، زیرا که عوامل مؤثر در ریسکهای سواگرانه بهقدری زیاد است که بیمهگر نمیتواند همه این عوامل را شناسائی کند، در نتیجه نمیتواند حق بیمه را تعیین کند. گروه ریسکهای عام از نظر فنی، بیمهپذیرند، زیرا که با تواتر و شدت متغیر، در گذشته اتفاق افتاده و احتمال وقوع آنها در آینده نیز وجود دارد. از آنجا که دامنه خسارتها در صورت تحقق ریسک عام بسیار وسیع و توان مالی بیمهگر نیز برای پرداخت خسارت، محدود است، مطلوبیت چندانی برای بیمهگر ندارد. افزودن بر این، تأمین پوشش بیمه اتکائی برای ریسکهای عام نیز به سادگی امکانپذیر نیست و حق بیمه سنگینی هم نیاز دارد. با این همه، بیمهگر تحت شرایطی خاص، برای بیمهگذاران متقاضی در مقابل دریافت حق بیمه مناسب آنها را بیمه میکند.
وظایف بیمهگذار چیست؟
وظایف بیمهگذار عبارت است از:
1-دادناطلاعات دقیقدر پیشنهاد بیمه تا بیمهگر بتواند حق بیمه صحیح را تعیینکند
2-پرداخت به موقع حق بیمه
3- حفاظت از موردبیمه درحد متعارف بدون توجه به وجودبیمه
4-اعلامتشدید خطر (اگر مورد بیمه براثر عملبیمهگذار یا عملشخص ثالث تشدید شود مراتب باید بهاطلاع بیمهگر برسدو با صدور الحاقیه تأیید شود)
5-اعلام بهنگام وقوعحادثهای که منجر به خسارت مورد تعهد بیمهگر است.
مدیریت ریسک چیست؟ و مدیر ریسک وظایف خود را چگونه انجام میدهد؟
مدیریت ریسک مفهومی جز پیشگیری و کاهش خطر نیست. وظیفه مدیر ریسک در رسیدن به هدفهای مؤسسه، مکمکل وظایف اصلی مدیریت است تا آن موسسه بتواند با ظرفیت و توانائیهای کامل فعالیت کند. به مفهوم دیگر، مدیریت ریسک هماهنگی و فعالیت امر تولید را در زمینه پتانسیل ریسکهائی که سازمان با آن روبهرو است مورد توجه قرار میدهد. مدیر ریسک وظایف خود را در چهار مرحله به شرح زیر انجام میدهد:
الفـ شناسائی ریسک
بـ ارزیابی ریسک
پـ کنترل ریسک
تـ تأمین منبع مالی برای برخورد با ریسک
سه خطر استثنا در بیمه اموال
استثناها خطرهائی هستند که خسارت ناشی از آنها جزو تعهد بیمهگر نیست. در اغلب بیمههای اموال، سهخطر استثنا شده است:
1- خطر جنگ
2- خطر انرژی هستهای و مواد رادیواکتیو
3- خطر برخورد امواج صوتی هواپیماهائی که با سرعتی فراتر از صوت پرواز میکنند